Sinds eind 2011 kan je bij het Oost West Centrum terecht voor de jaartraining Permacultuur, permanente (agri)cultuur. Permacultuur ontwerpt gezonde, duurzame systemen die een natuurlijke groei en evolutie mogelijk maken.
Centraal in Permacultuur staan “low impact” leven, kleinschalige lokale voedselproductie, diversiteit, samenwerking met de natuur en met elkaar, zorg voor de aarde, zorg voor de mens en eerlijk delen.
Hoe doe je dit in de praktijk ? Luc De Cuyper, coördinator van het Oost West Centrum, deelt de ervaring van de eerste lesgroep met ecofun.be.
De permaheuvel
Naast theorie, techniek, oefeningen, uitwisseling van ervaringen, bezoek van andere permacultuurtuinen en een eigen ontwerp als eindwerk, koos de lesgroep ook een praktisch project ter plekke uit, waar in elke lesmodule aan verder gewerkt wordt.
Uit de vele mogelijkheden werd een vrij steile, met gras en brandnetels overgroeide heuvel (ongeveer 150 m2) gekozen, die omgetoverd zou worden in een aantrekkelijk voorbeeld-permatuintje.
De heuvel ligt in La Ferme du Bois-le-Comte. Bois-le-Comte is een voormalige hoeve die omgevormd werd tot een ecologisch gastenverblijf en cursuscentrum. Het centrum ligt in Orval, het zuidoosten van België, tegen de Franse grens. Oost West Centrum organiseert er cursussen rond natuurlijk, gezond en geïnspireerd leven.
De unieke plek werd gekozen omdat ze vrij zichtbaar is en dus hopelijk veel mensen zal inspireren : ze ligt vlak naast het kampeerterrein en het medewerkershuis en ook niet ver van het hoofdgebouw (dat ook als gasten- en groepsverblijf dienst doet).
De hele heuvel werd onkruidvrij gemaakt (wat een klus!), paadjes werden aangelegd en stapstenen toegevoegd (zodat er niet op de ‘bedden’ gelopen wordt en de grond niet gecompacteerd wordt en vervolgens weer losgewerkt moet worden) en de paadjes werden met een laag takjes bedekt.
Die takjes houden de groei van onkruid tegen en composteren heel langzaam. Als ze gecomposteerd zijn, wordt de vruchtbare bovenlaag van de paadjes op de rest van de heuvel gegooid.
De rest van de heuvel werd bedekt met verschillende soorten mulch (om de grond te beschermen tegen wind, regen & kou). De lesgroep gebruikte wat voorhanden was : half verteerde compost en stro, paardenmest en stro, en veel gevallen blaadjes. Tot zover het voorbereidende werk.
Het bos als model
Luc De Cuyper : “Omdat we een systeem wilden ontwerpen dat tegelijk productief en duurzaam (zichzelf in stand houdend) is, hebben we ons gebaseerd op het natuurlijke ecosysteem van West-Europa: het bos.
Daarin kan je 3 lagen onderscheiden die elkaar ondersteunen: bomen, struiken en de grondlaag.
- Aan de noordkant van de permaheuvel is er een mini-bosje met hogere bomen.
- Daaronder, in de schaduw, hebben we met shiitake geënte boomstammetjes gelegd die vanaf volgend jaar een heerlijke oogst zullen opleveren.
- Op de permaheuvel zelf hebben we na de winter 16 fruitboompjes en bessenstruiken geplant: gewoon de mulch opzij geschoven en geplant. Met z’n allen was het zo gebeurd.”
Bij de keuze van de boompjes speelden volgende criteria mee: lekker fruit, winterhard, halfschaduw, redelijk resistent, mix van bekend en onbekend, niet te groot (laagstammen voor de boompjes).
Fruit in overvloed
Verrassend hoeveel fruit er op zo’n klein stukje grond past ! Appels, krieken, peer, kweepeer, nashi (aziatische peer), mispel, krentenboompje, pawpaw (“europese banaan”), cornus kousa (chinese kornoelje), rode bes, witte bes, zwarte bes, stekelbes, jostabes.
Elke cursist adopteerde één boompje en zocht uit welke ondersteunende (ook eetbare) planten er bij het boompje konden : bosaardbeitjes, eetbare bloemen, aromatische kruiden, courgetten en pompoenen, boontjes en maïs, … Die werden de volgende module geplant en gezaaid en de Oost-Indische kers siert de heuvel al maandenlang in een prachtig oranje.
Aan de slag !
Het Oost West Centrum organiseert een korte zomercursus (22-24/8) en een ontwerpcursus (september 2012 – juni 2013). Voor meer informatie kan je terecht op de website van het vormingscentrum : www.owc.be
Verder lezen ? Bezoek www.permacultuurnederland.org of het Permaculture Magazine (Engels) op www.green-shopping.co.uk
Luc De Cuyper verdiept zich sinds 30 jaar in holistische leef- en heelwijzen (oosterse geneeskunde, energetisch lichaamswerk, macrobiotisch koken, feng shui, permacultuur) en is geboeid door de therapeutische mogelijkheden van dans en beweging. Luc studeerde fotografie en journalistiek, begeleidde jarenlang outdoor programma’s en wandelvakanties en was shiatsulesgever. Vanuit La Ferme du Bois-le-Comte in Orval coördineert hij de werking van het Oost West Centrum.
Foto’s (c) Oost West Centrum.